Bu konumuzda yakıt sarfiyatları, emisyon değerleri ve günümüz teknolojilerinde yenilikçi bir tasarım olan, gün geçtikçe daha çok yaygınlaşan, hem içten yanmalı, hem de yardımcı elektrikli motor bulunduran bu sistemler; Nasıl çalışır? Çeşitleri nelerdir? Her modelin şarj edilmesi gerekir mi ? Ayrıca standart Otto çevriminden (benzinli motor) farklı olarak yakıt tasarrufu ve hybrid ile donatılınca daha çevreci olan Atkinson çevrimi nedir?
Hybrid otomobilleri genelleyecek olursak, içten yanmalı motor, vites kutusu ve destekçi olarak elektrikli motordan oluşur. Bu tip otomobillerin amacı küçük veya büyük silindir hacimli motorlarda kalkışta ve yüksek hızlarda (markalara ve hybrid modellerine göre değişiklik gösterebilir) destek vermek olduğu için yakıt sarfiyatı, emisyon değerlerine büyük katkısı vardır. Düşük hacimden yüksek güçler alınabildiği için vergilerden de avantaj sağlanabilir.
Bu yıllara kadar kullanılsa da günümüz Euro normlarına göre emisyon değerleri gibi etkenlerden dolayı da daha çok tercih edilmeye başlandı. Atmosferik, turbo beslemeli ve nadir de olsa bazı dizel araçlarda bile yardımcı elektrik motoruyla donatılmış örnekler karışımıza çıkabilir.
Her marka, hybrid teknolojisini kendine özgü sistemlerle donatarak sunmuştur.
Hybrid Otomobiller (HEV) Nedir?
Elektrik motoru içten yanmalı motora seri veya paralel bağlıdır. Güç düzenleyici, güç kaynağını beslemek için akü ile elektrik motoru arasındaki bağı kurar. Otomatik olarak yüksek yakıt tüketimi olan devirlerde devreye girer. Hybrid aküsü kullanılanlar ise içten yanmalı motor, elektrik motoru ile birlikte çalışabilir.
- MHEV (mild hybrid electric vehicle)
- PHEV (Plug-in hybrid electric vehicle)
- Tam Hybrid
MHEV (Mild Hybrid) Nedir?
Hafif hybrid olarak bilinen bu modelde, içten yanmalı motora ek olarak elektrik motoru yardımcı motor olarak kullanılır. Ekstra olarak şarj etmeye gerek yoktur. Bazı markalar aracın kinetik enerjisini bir bataryada veya kapasitörde depolanabilen elektrik enerjisine dönüştürebilen sistemler kullanır. İçten yanmalı motor, elektrik motoruna direkt güç sağlamak veya pilleri şarj etmek için kullanılabilir. Ayrıca gücün kazanımı için Hidrostatik Rejeneratif Frenleme Sistemi tercih edilir.
Hafif hybridlerin tercih edilme açısına bakacak olursak, hem şarj gerektirmediği, hem de kalkışlarda ve yüksek hızlarda yardımcı elektrikli motor olduğu için düşük yakıt tüketimi, yeterli performans ve düşük emisyon değerleri elde edildiği için tercih edilebilir.
Tam Hybrid Nedir?
Melez hybrid, tam hybrid olarak da bilinen bu modelde ise elektrik motoru tam olarak yardımcı motor değildir. Yüksek kapasiteli piller ile çalışma sağlar. Bölünmüş ve dengeli şekilde güç aktarımı sağlar. Bölmelerden gelen güçleri dengeli dağıtmak için motor arasında diferansiyel tarzı aktarma organı ile sağlanır.
- Elektrikli araç modu
- Seyir modu
- Aşırı hız modu
- Şarj modu
- Yüksek güç modu
- Negatif bölme modu
gibi modlarda tasarruflu ve verimli dağılım sağlar.
PHEV Hybrid (Plug-in) Nedir?
Sürücüye çeşitli modlar sunabilen, içten yanmalı motor ve elektrikli motordan oluşur. Mild hybrid kadar basit değildir. Yeni nesiller Lityum İyon güçlü bataryalara, bu sayede güçlü elektrik motoruna sahiptirler. Şarj istasyonunda şarj edilmesi gerekir. Sıfır emisyon ile 50km/h hızlara çıkabilir. Düşük şarj durumunda ise içten yanmalı motorla sürüşe devam edilebilir.
Atkinson Çevrimi Nedir?
Bazı hybrid motorlarda, standart Otto çevrimli motorlardan daha tasarruflu olan Atkinson çevrimi kullanılır. Bu çevrimde amaç genel olarak yakıt ekonomisidir. Otto çevriminden farkı yanma odası hacmini değiştirmeden, emme supaplarının daha fazla açık kalmasını sağlayarak sıkıştırma zamanında sıkıştırmanın azalmasıyla, yanma odasına gelen hava yakıt karışımının bir kısmını emme manifolduna göndererek yakıt tasarrufu sağlar.
Motor hacmi büyük olsa da düşük hacimli motorlar kadar yakıt tasarrufu sağlayabilir. Ayrıca da elektrik motoru ile desteklenirse motor gücünden kayıpları kazandırıp, daha çevreci otomobiller ortaya çıkartabilir. Sistem ilk olarak 1957’de geliştirilmiştir.
VVT-iW emme zamanında sürüş tipine göre atkinson çevrimi, egzoz zamanında ise VVT-i (akıllı değişken supap zamanlaması) kullanır. Toyota 2016 yılında Atkinson çevrimini VVT-i sistemiyle donatarak yüksek güç gerekmeyen normal hızlarda Atkinson çevrimini devreye sokarak tasarruf sağlar. Yüksek güç gereken durumlarda ise sorunsuzca normale dönerek maksimum verimlilik ve tasarruf sağlamış olur.
Comments powered by CComment