Otomatik şanzımanlı bazı araçlarda, aktarımda kullanılan tork konvertörü kolay arıza yapar mı? Avantajları neler? Nasıl çalışır? Arıza belirtileri neler? Tamiri mümkün mü? Maliyeti yüksek mi?
Otomatik şanzıman, yol durumunu, motordaki devir durumunu ve gaz pedalı tepkileri gibi olanakları göz önünde bulundurarak, otomatik olarak vites yükseltmek veya düşürmek için kullanılan vites kutusu tipidir. Bu kutunun amacı manuel şanzımanlı araçlara nazaran debriyaj ve elle vites değiştirmeyi kolaylaştırarak otomatik, keyifli ve rahat hale getirmektir.
Eski nesil otomobillerde çok tercih edilmese de, günümüz otomobillerinin yoğun trafik akışında ve uzun yolda vazgeçilmezi hale gelmek üzere. Eski araçlarda yavaş çalışsa da günümüz yıllarında yeni teknolojilerle donatılan otomatik şanzımanlarda sarsıntısız, vuruntusuz ve hızlı vites geçişleri hedeflenir. Hidrolik kumanda, vites dişlileri ve tork konvertöründen oluşur.
Otomatik şanzımanlı araçlarda yağ değişimine değinecek olursak firmadan firmaya değşiklik gösteren etkenler ile 50.000 km - 100.000 km arası değişim yapılması gerekir. Uzun süreler değişimi yapılmaz ise yağ, viskozitesini ve özelliğini kaybederek vites kutusuna kalıcı zararlar verebilir.
Tork Konvertörü Nedir?
Hidrolik kavramları andıran güç aktarma organıdır. Türbin, stator kapak ve impellerdan (pompa) oluşur. Standart manuel vites kutularındaki debriyaj görevini üstlenir. Motordan çıkan gücü vites kutusuna momenti yükselterek, sarsıntısız, titreşimsiz şekilde aktarır. Krank miline bağlıdır. Vites kutusu ile krank milinin arasında bulunur. Impeller volana veya kranka bağlı olduğu için motor çalıştığı andan itibaren dönüşünü sürdürür.
Tork Konvertörü Nasıl Çalışır?
Kapalı bir sistem olan tork konvertörünün içerisinde şanzıman yağı bulunur. Impeller krank veya volana bağlıdır. Impellerla aynı harekete sahip stator bulunur. Impeller motorla birlikte dönmeye başladığında içerdeki sıvıyı hareketlendirir ve türbine iletilir. Sonra türbin kanatçıklarından geçerek çıkar.
Çıkan sıvı stator tarafından tekrardan Impeller (pompa) kanatlarının arkasına gönderilir. Türbinin dönmesi sağlanmış olur. Bu sayede düşük devirlerde tork artışı sağlanmış olur. Hızlanma durumunda ise statora gidecek hidrolik sıvı azalacağı için standardın üzerinde tork artışı sağlanamaz.
Tork konvertörlü şanzımanların avantajlarına ve dezavantajlarına değinecek olursak;
- Sağlamlık açısından 180.000 km, 250.000 kilometrelere kadar dayanıklı bir aktarma organıdır.
- Çift kavramalı vites kutuları gibi çok bakım gerektirmez.
- Sarsıntısız vites geçişleri sağlayabilir. Yüksek torklara dayanabilir.
- Maliyet olarak kavramalı tiplere göre daha ucuzdur. Tamiratı her durumda mümkün değildir. Çünkü yaşanan bazı sorunlarda değişimi gerekebilir.
Tork Konvertörü Arıza Belirtileri Nelerdir?
Zamanla aşınan sistem elemanlarından dolayı çekişten düşme, seyir halinde devir dalgalanmaları görülebilir. Tork artışı sağlanan alt devirlerde titreşimler oluşabilir.
Bazı Tork Konvertörlü Şanzıman Tipleri
- ZF
- EAT
- G-tronic
- Jatco
Comments powered by CComment