Karbüratör, eski nesil içten yanmalı motorlarda hava yakıt karışımını mekanik olarak ayarlayıp, silindir içerisine aktarmak için kullanılan sistemidir. Tek nokta veya çok nokta enjeksiyon sistemlerinde olduğu gibi, aracın hava yol şartlarına göre tam verimi ayarlayamayabilir ve daha fazla yakıt sarfiyatı oluşabilir. Karbüratörde de her bazı durumlara göre karışıma müdahale edebilecek devreler bulunur.
Hava borusuna boğaz, üzerinde daralan kısma venturi adı verilir. Boğaza da ince kanallarla bağlı yakıt haznesi bulunur. Gaz kelebeği ne kadar açıksa o kadar hava gelir ve buna bağlı olarak devir yükselir. Gaz kelebeğinden gelen hava, boğazdan geçerek daralan kısma yani venturiye gider. Oradan geçince basıncı düşerek vakum oluşur. Yakıt, kanallar yardımıyla hava ile karışır ve emme manifolduna gönderilir. Emme supaplarının açılması ile yanma odasına alınır. Haznedeki yakıt miktarını şamandıra ayarlar. Yakıt azaldığında alçalarak hazneye yakıt gelmesini sağlar ve yakıt miktarı sabit tutulur.
Karbüratör Çeşitleri
- Dikey Akışlı Karbüratörler
- Yatay Akışlı Karbüratörler
- Tek Boğazlı ve Çift Boğazlı Karbüratörler
Dikey Akışlı Karbüratörler
Bu tip karbüratörlerde boğaz dikey olarak konumlandırılmıştır. Yakıt haznesi ise boğazın yan tarafında kullanılır. Genellikle otomobillerde kullanılır. Üst kısımda da hava filtresi konumlandırılmıştır.
Yatay Akışlı Karbüratörler
Genellikle motosiklet veya küçük bahçe aletlerinde kullanılır. Sistemde gaz kelebeği yerine gaz pistonu bulunabilir. Hava boğazı yatay olarak yerleştirilmiştir. Yakıt haznesi ise boğazın alt tarafında bulunur.
Tek Boğazlı ve Çift Boğazlı Karbüratörler
Tek boğazlı karbüratörlerde tek hava boğazı bulunur. Çok boğazlılarda ise iki ve üzeri silindir sayısına göre her silindirde olacak şekilde de bulunabilir. Tek boğazlı karbüratörlerde yol ve motor yük şartlarına göre hava boğazına farklı bir kanaldan daha yakıt gönderilir. Çok boğazlılarda ise ikinci boğaz devreye girerek bu gereksinimi ortadan kaldırır. Çok boğazlı karbüratörlerin ikinci boğazı genelde standart otomobillerde yüksek güç gerektiren durumlarda devreye girer. Ama yüksek hızlara çıkabilen yarış otomobilleri veya yarış motorlarında ise her silindir için ayrı gaz kelebeği bulunup aynı anda çalışarak tüm şartlara rağmen istekleri fazlasıyla yerine getirebilirler.
Karbüratör Devreleri
- Rölanti Devresi
- Jikle Devresi
- Yüksek Hız Devresi
- Kapış Devresi
- Güç Devresi
Rölanti Devresi
Rolanti ayarı, karbüratör üzerinde bulunan yaylı vida ile ayarlanır. Motor yüksüz iken gaz kelebeği kapalıya yakın konumda durur. Motora gidecek yeterli yakıt gaz kelebeğinin altında bulunan delikten emme manifolduna akar, motorun rölantide yüksüz şekilde düzenli çalışmasını sağlar.
Jikle Devresi
Jikle devresi aracın soğuk havalarda manuel olarak (Enjeksiyonlu araçlarda elektronik olarak hava yakıt sağlandığı için bulunmaz.) hava miktarını kısıtlayıp, yakıt akışını artırarak zengin karışımla aracın daha hızlı çalışmasını sağlar. Araç çalışınca devre dışı kalarak veya devre dışı bırakılarak zengin karışımla vuruntu oluşmamasını sağlar.
Yüksek Hız Devresi
Karbüratörün ana devresi olarak bilinir. Motorun her durumunda hava yakıt karışımı sağlar. Venturiden akmakta olan yakıta ana fıskiye üzerinden gelen benzinle karışarak hava ile birlikte emme manifolduna gönderilir.
Kapış Devresi
Ani gazlamalarda, yani gaz kelebeğinin ani açılması ve kapanması sırasında, yakıt oranını artırarak hız geçişinin sorunsuz şekilde gerçekleşmesini sağlar.
Güç Devresi
En yüksek gücün kazanımı için gaz kelebeği belli derecede açıldıktan sonra devreye girerek, ek yakıt sağlar. Üst devirlerde motorun anlık, ek olarak yakıt ihtiyacını karşılar.
Comments powered by CComment